تحلیل محتوای ارتباطات غیرکلامی شخصیت های آثار برگزیده سیمین دانشور:قبل تا بعد از انقلاب اسلامی

چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): ساختار این پژوهش که به عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم ارتباطات اجتماعی پذیرفته شده است به یکی از اعضای خانواده «ارتباطات جمعی» یعنی «رمان» تعلق دارد. موضوع این پژوهش«تحلیل محتوای ارتباطات غیرکلامی شخصیت های برگزیده رمان های سیمین دانشور ( سووشون – جزیره سرگردانی – ساربان سرگردان) از قبل تا بعد از انقلاب اسلامی» می باشد؛ که با تکیه بر روش تحلیل محتوا و کاربرد آن در رمان با هدف اصلی کشف مقوله های ارتباطات غیرکلامی ( حرکات بدنی ، رفتارها و ...) شخصیت های داستانی در رمان های منتخب به انجام رسید. در زیر سعی می کنیم چهارچوب مراحل انجام کار این پژوهش را به طور خلاصه و مبتنی بر مراحل علمی مرور نماییم. الف : روش و اهداف : این پژوهش به «روش تحلیل محتوا » و بر اساس «چهار هدف » زیر انجام پذیرفت :1-شناخت ارتباطات غیرکلامی و نوع روایت گری هر رمان2-شناخت ارتباطات غیرکلامی و شخصیت پردازی روایت3-شناخت ارتباطات غیرکلامی در طول زمانی رمان4-شناخت ارتباطات غیرکلامی و سبک زندگی شخصیت های هر رمان. ب : طرح پرسش ها و تدوین فرضیه ها :در این پژوهش بر اساس اهداف چهارگانه فوق پرسش هایی را طرح کردیم که تمام ویژگی های مورد نظر در حیطه مقوله های ارتباطات غیرکلامی شخصیت های داستانی را در بر می گرفت و مبتنی بر همین پرسش ها «چهارده فرضیه »را تدوین نمودیم. ج : مفهوم سازی و تعیین متغیرها : در این پژوهش «مفاهیم و واژه های موضوع » را جداگانه تعریف نظری و عملی کردیم. متغیر هایی را از فرضیه های موجود انتخاب کرده و به همان ترتیب به صورت نظری و عملی تعریف کردیم. د: روش نمونه گیری : در این پژوهش از روش نمونه گیری « سهمیه ای» استفاده شده است. از بین آثار برگزیده ی سیمین دانشور سه رمان انتخاب شده و از بین تمام فصل های رمان به ارتباطات غیرکلامی قسمت های اصلی آن پرداخته شده است که منطبق با اهداف تحقیق و هم نوع سوالات و متغیرهای فرضیه ها بودند و از بین شخصیت ها به شخصیت های اصلی که درحالت تیپ باقی نمانده بلکه دارای فردیت خاصی که نویسنده به آنها نسبت داده است و در مفهوم غایی رمان نقش مهمی را ایفا نموده اند، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. ه : ابزار اندازه گیری : در این پژوهش ابزار اندازه گیری «پرسش نامه معکوس» است . و : ضریب قابلیت اعتماد : برای رسیدن به ضریب قابلیت اعتماد، مقوله ها، زیرمقوله ها را تعریف عملیاتی کردیم و از فرمول «اسکات» برای روایی ابزار اندازه گیری استفاده کردیم.ز: برآورد حجم نمونه : ابتدا سه رمان از بین آثار برگزیده انتخاب شده سپس از میان کل فصول رمان ها قسمت های اصلی انتخاب شده است، کل قسمت های اصلی فصل های رمان بر اساس حضور شخصیت های مورد بررسی در آن قسمت ها می باشد که ارتباط غیرکلامی هم صورت پذیرفته است، در سووشون 22 فصل با 304 صفحه، در جزیره سرگردانی 20 فصل با 326 صفحه و در ساربان سرگردان 12 فصل با 307 صفحه می باشد و در مجموع «971 آیتم» مورد بررسی قرار گرفته است. ح ) شیوه تجزیه و تحلیل داده ها ( اطلاعات ): در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از «جداول فراوانی» استفاده شد. جداول فراوانی یا یک بعدی نشان دهنده حرکات غیرکلامی تک متغیره بوده و جداول متقاطع و یا دوبعدی، نشان دهنده نوع شخصیت ها یا نوع حرکات غیرکلامی بوده است در مجموع، 1 جدول یک بعدی و 13 جدول دو بعدی مورد استفاده قرار گرفته است. آزمون های آماری مورد نظر برای تجزیه و تحلیل اطلاعات:آزمون مجذور خی دو تک متغیره برای فرضیه اول و آزمون خی دو دو متغیره برای 13 فرضیه دیگر استفاده شده است. ط: نتیجه گیری و ارائه پیشنهادها : پس از تحلیل محتوای ارتباطات غیرکلامی شخصیت های داستانی رمان های سیمین دانشور در قالب این پژوهش " نتایج و پیشنهاداتی" به شرح زیر ارائه می شود :-هر سه رمان مورد بررسی دارای حرکات غیرکلامی شخصیت هاست که در مسیر تاریخی رمان های قبل و پس از انقلاب اسلامی ( رمان های ضد استعماری)، جذاب ترین و برجسته ترین نوع ارتباطات غیرکلامی را منتقل می سازند.-استفاده درست از مقوله های ارتباطات غیرکلامی به شخصیت پردازی و فضاسازی های رمان و همچنین به خواننده در درک اثر یاری می رساند.-زمان نگارش رمان، موضوع رمان و به دنبال آن انتخاب سبک نگارش رمان، بر میزان پردازش مقوله های غیرکلامی تأثیرگذار است.-مطالعه زبان بدن و گونه شناسی زبان بدن در رمان می تواند روش دقیق و روشنی در سبک شناسی رمان عرضه کند و دانش سبک شناسی رمان را رشد دهد. -بررسی ارتباطات و مقوله های غیرکلامی در دیگر ژانرهای ادبی-نمایش نامه ها، شعر روایتی، آثار عرفانی و ادبیات مدرن...؛ مقایسه زبان بدن و ارتباطات غیرکلامی شخصیت ها، در رمان و سینمای اقتباسی.؛ مقایسه کاربرد یا عدم کاربرد ارتباطات غیرکلامی شخصیت های داستانی، در آثار برگزیده داخلی و خارجی از جمله پیشنهادهای این پژوهش می باشد.